Wie zijn wij nu en waar willen wij heen?
Marten Knevel, 6 januari 2020
In september mocht ik als interim predikant beginnen in de gemeente Schiedam. Mijn opdracht was om met u als gemeente een antwoord te vinden op de vragen: Wie zijn wij nu? Waar willen wij heen? En: Hoe komen wij daar? Deze vragen dienden ook als voorbereiding op het beroepingswerk voor een nieuwe predikant.
Deze maand hoop ik rapport aan de kerkenraad uit te brengen zodat het beroepingswerk kan worden opgestart.
Ik wil u nu alvast iets vertellen over mijn bevindingen na gesprekken met gemeenteleden, een gemeenteberaad en een enquête. Zevenentachtig gemeenteleden hebben de enquête ingevuld.
Wat heb ik gevonden?
Ik begrijp dat mijn vorige verslag voor sommigen lastig te lezen was, dus ik zal proberen iets korter en duidelijker te vertellen wat ik gevonden heb aan de hand van de vragen die u aan mij hebt voorgelegd.
Wie zijn wij nu?
Een warme en veilige gemeenschap met zorg en aandacht voor elkaar
U bent een gemeente met een bewogen geschiedenis. Afkomstig uit verschillende kerkelijke culturen bent u samen een gemeente geworden. Nog een poging tot vereniging mislukte.
Toch bent u een warme en gastvrije gemeente geworden. Oude en nieuwe gemeenteleden voelen zich gezien, gekend en gewaardeerd in deze gemeenschap. Die ervaringen hebben sommigen diep geraakt en verschillende leden hebben daarin de nabijheid van God ervaren.
Blijkbaar is dit een kracht van deze gemeente. U vindt dit belangrijk en onmisbaar. Allereerst wilt u dat de gemeente een veilige plek is voor iedereen (inclusiviteit) en waar zorg en aandacht is voor elkaar. Vijfendertig gemeenteleden gaven aan zich hiervoor te willen (blijven) inzetten. U gelooft bovendien, dat die liefdevolle gemeenschap van betekenis kan zijn voor anderen in Schiedam.
Een gemeente die hecht aan de eredienst
Daarnaast vindt u de gemeente als inspirerende geloofsgemeenschap belangrijk. U hoopt er in uw geloof gevoed te worden en dat verwacht u vooral van de vieringen. Maar ook van andere geloofsopbouwende ontmoetingen. Het houden van vieringen vindt u een kernactiviteit, die echt niet gemist kan worden.
Zeventien gemeenteleden willen zich voor zulke vieringen en ontmoetingen (blijven) inzetten. Dat is veel minder dan voor sociale activiteiten. Vindt u dit meer iets voor een deskundige?
Hoewel u vieringen belangrijk vindt geloven de meesten van u niet dat ze ook voor anderen in Schiedam van betekenis kunnen zijn.
Gemeente met een diaconaal hart.
Ten derde vindt u het belangrijk dat de gemeente hulp biedt aan de kwetsbaren in de samenleving en waar nodig voor hen opkomt. Veertien gemeenteleden willen zich hiervoor (blijven) inzetten. Vooral op deze manier denkt u van betekenis te zijn voor de samenleving. Aan de andere kant vindt u dit niet een onmisbare activiteit voor de kerk.
Waar willen wij heen?
Die gemeenschap meer zichtbaar maken en meer openstellen
U wilt die warme gemeenschap graag delen met anderen in Schiedam. Zeventien leden hebben aangegeven dat zij willen meewerken aan sociale en gastvrije activiteiten voor anderen in Schiedam. U zou graag meer zichtbaar zijn in Schiedam, zodat meer mensen kunnen ervaren hoe goed het is om deel te mogen uitmaken van een gemeenschap waar je jezelf mag zijn en waar zorg en aandacht is voor elkaar. U denkt dat moderne sociale media daarbij kunnen helpen.
Initiatieven op dit terrein kunnen op uw steun rekenen. Sommigen noemen ‘de kerk openen en koffie aanbieden tijdens de markt.’ Er is behoefte aan meer ideeën.
Heilzaam aanwezig zijn in de Schiedamse samenleving
U wilt in de samenleving van Schiedam graag nog meer aanwezig zijn door praktische hulp aan kwetsbaren. Daarnaast hecht u er wel enig belang aan dat de gemeente ook op andere manieren een bijdrage levert aan een heilzame samenleving in Schiedam. Ideeen hiervoor mogen op steun rekenen.
Maar dat de predikant een deel van haar/zijn tijd aan het welzijn van de samenleving van Schiedam zou besteden vindt u niet een goed idee.
U ziet er geen heil in om met de christelijke boodschap ‘de boer op te gaan’ in Schiedam. Alleen het organiseren van inspirerende vieringen voor niet-gelovigen (twijfelaars/zoekers) kan op steun rekenen. U vindt wel dat het ook tot de taak van de kerk behoort om mensen te laten kennis maken met het christelijk geloof, maar niet door daarmee ongevraagd bij mensen aan te komen.
Een kerk die verjongt
Tenslotte vindt u het belangrijk dat er werk gemaakt wordt van verjonging van de gemeente. Er mag geïnvesteerd worden in jongerenwerk en dat mag ook best grensoverschrijdend zijn. (verschillende kerken, maar ook kerk en samenleving.) Geloofsopvoeding vindt u niet in het bijzonder de taak van de kerk.
Wat vinden jongeren zelf?
Enkele jongeren hebben de enquête ook ingevuld. Zij waarderen de kerk vooral als veilige en zorgzame gemeenschap en de sociale activiteiten. Daar willen zij graag aan meewerken. Zij zouden meer van dit soort activiteiten willen zien voor en met jongeren. Daar mogen best buitenkerkelijke jongeren bij. Kerkdiensten waarderen zij juist niet zo. Het hoeft voor hen eigenlijk helemaal niet zo over het geloof te gaan. Zijn vinden het wel heel belangrijk om solidair met kwetsbaren te zijn en waar mogelijk hulp te bieden. Sommigen willen daaraan ook wel meewerken. Van een predikant hebben de jongeren niet echt verwachtingen.
Hoe komen we daar?
Een uitgebreider antwoord op deze vraag volgt nog.
De enquête laat een paar dingen zien die van belang zijn voor de vraag hoe de gemeente zich in de toekomst kan ontwikkelen.
- De gemeenteleden zijn vooral tevreden over de gemeente zoals die is.
- De gemeente wordt vooral gedragen door leden in de leeftijdsgroep van 50 tot 80 jaar.
- De jongere generatie (tot c.a. 40 jaar) verhoudt zich anders (losser, onafhankelijker) tot de gemeente dan de oudere generatie.
- Gemeenteleden zetten zich liever in voor binnenkerkelijke activiteiten dan voor activiteiten die naar buiten gericht zijn.
- Het soort naar buiten gerichte activiteiten waarvoor mensen zich willen inzetten varieert nogal.
Dit betekent dat wij voor het werken aan de toekomst van de gemeente vooral afhankelijk zijn van de generatie tussen 50 en 80 jaar. (Driekwart van de leden die de enquête hebben ingevuld) Na het zeventigste levensjaar begint de beschikbaarheid voor kerkelijke activiteiten af te nemen. Als er geen nieuwe leden bij komen, dan zal de gemeente niet alleen langzaam kleiner worden, maar ook steeds minder in staat om te doen wat er nodig is. Er is op dit moment geen zicht op verjonging. Hoe die er wel kan komen blijft nog onduidelijk.
Onder deze gemeenteleden is er nu nog redelijke bereidheid om zich in te zetten, maar velen zetten zich ook al in. Het komt erop aan de juiste activiteiten te kiezen, dan kan er nog op extra inzet gerekend worden. De meest voor de hand liggende activiteiten:
- Open sociale activiteiten voor andere Schiedammers
- Aangepaste vieringen/bijeenkomsten die ingaan op levensvragen van andere Schiedammers
- Daarnaast blijven doorgaan met sociale
activiteiten in de gemeenten.
- Vergeet niet om ook de jongeren daarbij te betrekken.
Hier laat ik het even bij. Binnenkort hoort u meer.
Marten Knevel
Interim Predikant.